Жумъа муборак азиз диндошим
Жума – ҳар бир дақиқаси Аллоҳнинг марҳаматига то‘ла бо‘лган кундир. Ба’зан биз бу кунни бошқа кунлар сингари оддийгина о‘тказамиз, е’тиборсизлик қилиб қанчадан-қанча савоблардан бебаҳра қолаётганимизни англамаймиз. Бинобарин, жума куни:
Дуолар ижобат бо‘лади.
Салавотлар Пайг‘амбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)га ко‘рсатилади.
Қадамлар остидан нурлар чиқади. Ибн Умар (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Ким «Каҳф» сурасини жума куни о‘қиса, қиёмат куни унинг қадами остидан нур чиқиб, осмону фалакни ёритади ва унинг икки жума орасидаги хатолари кечирилади”, деганлар.[hide][/hide]
Масжид сари ташланган ҳар бир қадам нафл ро‘за ва ибодат қилганга тенглаштирилади.
Гуноҳлар маг‘фират етилади.
Масжидга барвақт борган туя қурбонлик қилган ажрига ега бо‘лади.
Жумъа кунининг суннати ва одоблари:
1) Г’усл қилиш: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай деганлар: “Жума куни г’усл қилиш ҳар бир балог’атга етган кишининг бурчидир”
(Имом Бухорий (879) ривояти)
2) Покланиш: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай деганлар: “Ким жума куни г’усл қилса, қо’лидан келганича покланса, сочини ёг’ласа, уйидаги атирдан сепса, со’нг масжидага бориб, одамлар орасидан ҳатлаб о’тмаса, со’нг истаганича нафл о’қиса, со’нг имом хутба қилаётганида жим туриб тингласа, албатта Аллоҳ таоло унинг келаси жумагача бо’лган гуноҳларини кечиради”
(Имом Бухорий (883) ривояти).
Бу муборак ҳадисда жума куни г’усл қилиш билан бирга покланиш ҳам зикр қилинди. Мазкур хадисда шундай та’лим олишлик келиб чиқадики, ҳадисда зикр қилинган покланишдан мақсад фақат г’усл қилиш емас, балки бошқа рухий ва ма’навий жихатдан келиб чиқадиган ишларни ҳам қилиш екан. Шунга биноан, жума куни аврат ва қо’лтиқ тукларини тозалаш, тирноқларни олиш ҳамда мо’йлабни қисқартириш жума кунининг одобларидан саналади.
Ба’зилар покланиш ниятида жума куни соқолини ҳам қиртичлаб олади. Лекин бу жуда ҳам катта хато.
Шунингдек, Айрим оёг’и ҳидланадиган кишилар доимо, хусусан, жума куни имкон қадар шу ишнинг олдини олишга ҳаракат қилишлари мақсадга мувофиқ бо’лади; Чунки намозгох масжидга борганда намозхондан ноқулай хидлар чиқмаслиги керак ва бошқа намозхонларга ҳам оёқ хидидан озорланлирмасликлари керак.
3) Атир сепиш: жумага борганда одамларга турли хил ёқимсиз ҳидлар билан озор бермаслик учун атир сепиш шу куннинг суннатларидан саналади;
ҳатлаб о’тмаслик кераклиги айтиб о’тилди. Чунки бу иш о’тирганларда сизга нисбатан нафрат уйг’отади;Дуолар ижобат бо‘лади.
Салавотлар Пайг‘амбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)га ко‘рсатилади.
Қадамлар остидан нурлар чиқади. Ибн Умар (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Ким «Каҳф» сурасини жума куни о‘қиса, қиёмат куни унинг қадами остидан нур чиқиб, осмону фалакни ёритади ва унинг икки жума орасидаги хатолари кечирилади”, деганлар.[hide][/hide]
Масжид сари ташланган ҳар бир қадам нафл ро‘за ва ибодат қилганга тенглаштирилади.
Гуноҳлар маг‘фират етилади.
Масжидга барвақт борган туя қурбонлик қилган ажрига ега бо‘лади.
Жумъа кунининг суннати ва одоблари:
1) Г’усл қилиш: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай деганлар: “Жума куни г’усл қилиш ҳар бир балог’атга етган кишининг бурчидир”
(Имом Бухорий (879) ривояти)
2) Покланиш: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай деганлар: “Ким жума куни г’усл қилса, қо’лидан келганича покланса, сочини ёг’ласа, уйидаги атирдан сепса, со’нг масжидага бориб, одамлар орасидан ҳатлаб о’тмаса, со’нг истаганича нафл о’қиса, со’нг имом хутба қилаётганида жим туриб тингласа, албатта Аллоҳ таоло унинг келаси жумагача бо’лган гуноҳларини кечиради”
(Имом Бухорий (883) ривояти).
Бу муборак ҳадисда жума куни г’усл қилиш билан бирга покланиш ҳам зикр қилинди. Мазкур хадисда шундай та’лим олишлик келиб чиқадики, ҳадисда зикр қилинган покланишдан мақсад фақат г’усл қилиш емас, балки бошқа рухий ва ма’навий жихатдан келиб чиқадиган ишларни ҳам қилиш екан. Шунга биноан, жума куни аврат ва қо’лтиқ тукларини тозалаш, тирноқларни олиш ҳамда мо’йлабни қисқартириш жума кунининг одобларидан саналади.
Ба’зилар покланиш ниятида жума куни соқолини ҳам қиртичлаб олади. Лекин бу жуда ҳам катта хато.
Шунингдек, Айрим оёг’и ҳидланадиган кишилар доимо, хусусан, жума куни имкон қадар шу ишнинг олдини олишга ҳаракат қилишлари мақсадга мувофиқ бо’лади; Чунки намозгох масжидга борганда намозхондан ноқулай хидлар чиқмаслиги керак ва бошқа намозхонларга ҳам оёқ хидидан озорланлирмасликлари керак.
3) Атир сепиш: жумага борганда одамларга турли хил ёқимсиз ҳидлар билан озор бермаслик учун атир сепиш шу куннинг суннатларидан саналади;
4) Енг чиройли кийимларни кийиш ва сочни ёг’лаш: мусулмон киши жума намозига борганда фақат қалби емас, балки ташқи ко’ринишлари ҳам го’зал бо’лиши лозим. Шунинг учун жума намозига боришдан олдин енг чиройли кийимларингизни кийишингиз ва агар сочингиз узун бо’лса, соч учун ишлатиладиган махсус ёг’лар ёрдамида сочингизни тартибга келтириб олишингиз ҳам суннатдир;
5) Мисвок ишлатиш ёхуд тишни ювиш: Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисдаРасулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Агар умматимга машаққат бо’лмаганида, мен уларни ҳар намоздан олдин мисвок ишлатишга буюрган бо’лардим” – деганлар
(Имом Бухорий (887) ривояти);
6) Юқоридаги ҳадисда айтилган савобга еришиш учун масжидга боргандан со’нг одамлар орасидан
7) Каҳф сурасини о’қиш: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай деганлар: “Ким жума куни Каҳф сурасини о’қиса келаси жумагача ундан нур таралиб туради”
(Байҳақий “Сунанул кубро”да (5996) ривоят қилган, бу ҳадисни шайх Албоний роҳимаҳуллоҳ саҳиҳ деган)
Бироқ ҳадисда бу вақт қачон екани аниқ айтилмаган. Шу вақтга то’г’ри келиб қолиш ниятида жума куни вақтингизни ҳеч ҳам бекорчи нарсаларга сарфламай, доим дуода бо’лишингиз мақсадга мувофиқ бо’лади;
9) Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга имкон қадар ко’п саловат айтиш: бу ҳақда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Менга жума куни ко’п салавот айтинглар. Чунки менга ҳар жума умматимнинг менга айтган салавоти ко’рсатилади. Ким менга ко’п салавот айтган бо’лса, (қиёматда) менга енг яқинлардан бо’лади” – деганлар
(Байҳақий “Сунанул кубро”да (5791) ривоят қилган);
10) Бошқа кунлар қолиб, жума куни ро’за тутмаслик: бу ҳақда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам шундай деганлар: “Ҳеч ким жума куни ро’за тутмасин. Бироқ ундан бир кун олдин ҳам ёки бир кун кейин ҳам ро’за тутса унда мустаснодир” (Бухорий (1985)
Қосим Шайх жоме масжиди имом хатиби: Ҳакимов Бектош
Ctrl
Enter
Xato topdingizmi
Bizga junating Ctrl+EnterBoshqa ma`lumotlar:
Izohlar (0)