Ne'matlarga shukronalik maqtalgan fazilat ekani, har bir ne'matni qadriga yetish

Allohimizga cheksiz hamdlar, payg'ambarimiz Muhammad Mustafo sollallohu alayhi vasallamga salovatu-salomlar bo'lsin. Biz musulmon bo'lib tug'ildik, Alhamdulillah musulmon bo'lib voyaga yetdik. O'zbek xalqiga azal-azaldan singib ketgan bu turmush tarzi bizga avvalambor ne'matlarga shukur qilib, uni qadriga yetishni o'rgatadi. Hammamizga ayon aslida eng avval inson bo'lib yaratilganimizni o'zi katta, eng oliy ne'matdir. Sog'ligimiz, oilamiz, tinch vatanda yashashimiz, ilm olishimiz, mo'tadil ob-havoyimiz, oddiygina, qornimiz to'q, ustimiz but bo'lishi ham bizning ne'matlarimizdandir. Aslida, bizga berilgan ne'matlarni sanab, idrok qilsak uning adog'iga yeta olmaymiz. Bu ne'matlarni qadrlasak, turmushimizni naqadar obod etgan, hayotimizni qadriga yetgan bo'lamiz. 

   Alloh taolo bir qancha oyatu-karimalarda ham ne'matga shukur qilish uni ziyoda bo'lishiga sabab bo'lishi, bergan ne'matlariga shukur qilib, uni yod etishimiz haqida aytib o'tadi, jumladan:

Alloh taoloning bandalarga bergan ne’matlari zohiriy va botiniy, ochiq va yashirin, ma’lum va noma’lumdir

Shukrning yana bir ifodasi ne’matlarni til bilan gapirishdir.

وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ  

   Payg'ambarimiz sollallohu alayhi vasallam, sahobalar, ulamolar ham ne'matlarning shukri oliy va musulmonlarga xos fazilat, uning shukri ne'matlarning ziyoda bo'lishiga sabab bo'lishi haqida aytib o'tganlar:

   No‘mon ibn Bashirdan: Payg‘ambar alayhissalom: “Kim oziga shukr qilmasa, ko‘piga ham shukr qilmabdi. Kim insonlarga shukr qilmasa, Alloh taologa shukr qilmabdi. Ne’matlarni gapirish shukrdir. Uni tark qilishlik esa kufrdir. Jamoat rahmatdir, tafriqa qilishlik azobdir”. زوائد المسند 4/278.

   Fuzayl ibn Iyoz: “Kim qalbi bilan Alloh taoloning ne’matlarini tanisa, tili bilan unga hamd aytsa, ne’matlarning faqat ziyodasini ko‘radi”,- degan.

   Molik ibn Nazla al-Xushamiy: “Bir kuni Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning oldilarida yirtiq kiyim bilan o‘tirgan edim, moling bormi dedilar. Ha! Yo Rasulalloh! dedim. Modomiki, Alloh senga mol ato qilgan bo‘lsa, uning asarini sening ustingda ko‘rinsin dedilar”. Imom Nasaiy rivoyati.

Bu haqda Abu Sa’id al-Xudriy roziyallohu anhudan Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo go‘zaldir, go‘zallikni yaxshi ko‘radi va bandasida o‘z ne’matlarining asarini ko‘rmoqlikni yaxshi ko‘radi” dedilar.

   Abu Sa’id al-Xudriy: “Oyatdagi ne’matdan murod Alloh taolo ato etgan barcha ne’matlardir”, deganlar.

   Imom Hasan ibn Ali roziyallohu anhu: “Ne’matlarni ko‘proq zikr qilinglar, chunki uni eslash shukrdir”, “Yaxshilik qilsang boshqalar ham ibrat olib ergashishlari uchun uni so‘zla, faqat riyodan saqlanishga ishonch bo‘lsa”, “Agar senga bir yaxshilik yetsa yoki bir yaxshi amalni qilsang, u haqida do‘stlaringdan eng ishonchlisiga aytgin”, deganlar.

   Abdulloh ibn G‘olibdan: U kishi erta tongda: “Alloh menga kecha yaxshilik ato etdi. Falon surani o‘qidim, falon namozni o‘qidim”, desa, atrofdagilar: “Siz shundan shod bo‘lib, bu haqda so‘zlayapsizmi?”, deyishdi. Shunda u zot: “Alloh taolo “وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فَحَدِّثْ” desayu, sizlar gapirma deysizlarmi? Buni riyo va fitnadan salomat bo‘lsa, ibrat uchun aytsa bo‘ladi”, deganlar.

   Imom Bayhaqiy “Sho‘abul imon” kitobida No‘mon ibn Bashirdan kelgan hadisda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Allohning ne’matlarini gapirish shukrdir, uni tark etish esa kufroni ne’matdir” deganlar.

   Umar ibn Abdulaziz ham ne’matlarni zikr qilish shukrdir, deganlar.

   Sayyid Tantoviyning “Al-Vasit” nomli tafsirlarida: “So‘zlash”dan murod xabar berish, ya’ni, nochor eding boy qildik. Endi buning shukrini qil va izdoshlaringga ayt. Ular ham ergashsinlar. Lekin faxr va riyosiz bo‘lsin” deyilgan. 

   Xulosa shundaki, har bir musulmon inson Alloh bergan ne'matlarni qadrlashi, uni eslashi, shukur bilan hayotini go'zal etmog'i kerak ekan. Shu o'rinda unutmaydigan yana bir jixat borki Allohga yaqinlashtirmaydigan ne'mat esa bizlar uchun balo va ofatdan o'zgasi emas!